Türkiye'de yoksulluk ve sosyal dışlanma riski altındaki kişilerin oranı 2023 yılında 0-17 ve 18-64 yaş arası gruplarında önceki iki yıla göre azalırken, 65 yaş ve üzerindeki yaş grubunda arttı.

Türkiye İstatistik Kurumu'nun 30 Ocak'ta yayınladığı Gelir ve Yaşam Koşulları Araştırması'na göre; Bir hanenin medyan eşdeğer harcanabilir gelirinin %50'si olarak tanımlanan yoksulluk oranı, 2023'te bir önceki yıla göre 0,5 puan azalarak %13,9'a ulaşacak, ortalama gelirin %60'ı olarak belirlenen yoksulluk oranı ise 2023 yılında bir önceki yıl verilerine göre 0,5 puan azalma göstererek %13,9'a, medyan gelirin de yüzde 60'ı dikkate alınmasıyla belirlenen yoksulluk oranıysa 0,1 puan artış göstererek yüzde 21,7'ye yükseldi.

Yoksulluk oranının yıllara göre dağılım rakamlarına bakıldığında, koronavirüs salgınının etkisiyle 2019 ve 2020 yıllarında bu oranın arttığı görülüyor. Bildirilen oran 2018'de %21,2, 2019'da %21,3 ve 2020'de %21,9 oldu. Bu oran 2021'de %21,3'e düştü, ardından 2021'de tekrar %21,6'ya yükseldi.

Türkiye'nin yüzde 21,7'lik kısmının yoksulluk oranı bölgelere göre incelendiğinde, yoksulluk oranının en yüksek olduğu iller yüzde 22 ile Kastamonu, Çankırı ve Sinop'un bulunduğu TR82 bölgesi; Bunu yüzde 21,8 ile İstanbul'un dahil olduğu TR10 ile yüzde 21,7'yle Ağrı, Kars, Iğdır ve Ardahan illerinin yer aldığı TRA2 takip ediyor. Yoksulluk oranının düşük olduğu bölgeler ise yüzde 10,4 ile Antep, Adıyaman ve Kilis'in yer aldığı TRC1, Mardin, Batman, Şırnak ve Siirt'in yer aldığı TRC3 ve yüzde 12,9 ile Şanlıurfa ve Diyarbakır illerinin yer aldığı TRC2 oldu. Hatay, Kahramanmaraş ve Osmaniye illerini kapsayan TR63 bölgesinde saha uygulaması deprem nedeniyle gerçekleştirilemedi.

Ülke genelinde yoksulluk ya da sosyal dışlanma riskinin altında olan kişilerin oranı 2015-2023 yılları arasında artma ve azalma eğilimi gösterdi. Türkiye nüfusunun %34'ünün yoksulluk ya da sosyal dışlanma riskinin altında olduğu ve sosyal dışlanma riski altında olduğu değerlendirilirken 2015 yılında bu oran %30,4'e düştü. Yoksulluk veya sosyal dışlanma riskiyle karşı karşıya olan nüfusun oranı 2019, 2020 ve 2021'de artarak 2021'de %32,9'dan 2023'te %31'e yükseldi. 2023'te bu oran erkeklerde %28,9, kadınlarda ise %33,1 oldu.

Yaş grubuna göre yoksulluk veya sosyal dışlanma riski taşıyan kişilerin oranı 2023 itibarıyla 0-17 yaş grubunda %39,7, 18-64 yaş grubunda %28 ve 65 ve üzeri yaş grubunda %26,6 olacaktır. 2023 yılında 0-17 ve 18-64 yaş gruplarında yoksulluk veya sosyal dışlanma riski taşıyan kişilerin 2 yıl öncesine göre azaldığı; 65 yaş ve üzerinde artış göstermektedir. 65 yaş ve üzeri yoksulluk ya da sosyal dışlanma riski altında olan kişilerin oranının 2021'de %16,8, 2022'de ise %20,5 olacağı tahmin ediliyor.

Yoksulluk ya da sosyal dışlanma riski; Göreli yoksulluk, maddi ve sosyal yoksunlukla birlikte düşük iş yoğunluğu göstergelerinden en az birinde yoksunluk olarak tanımlanmaktadır.