İstanbul Planlama Kurumu (İPA), gayrimenkul fiyatlarındaki artışa ilişkin rapor yayınladı. Raporda, "2000'li yıllarda İstanbul'un genelinde konut arzındaki artışa rağmen orta ve düşük gelirli gruplar için konut satın alınamaz hale geldi" denildi. Raporda şehir genelinde mevcut olan kiralık konutlar da artık düşük ve orta gelirli ailelerin bütçesine uygun olmasığı değerlendirmesi de yapıldı.

Raporda, pandemi nedeniyle 2020'den 2022'ye kadar tüm ülkelerde kiraların arttığı, kiraların dünya çapında 1,6 kat, İstanbul'da ise 5,2 kat arttığı belirtiliyor. 2019'dan bu yana son dört yılda kira fiyatlarında en fazla artış yaşanan ilçeler şöyle sıralandı:

Üsküdar: Yüzde 961

Kağıthane: Yüzde 954

Beykoz: Yüzde 889

Başakşehir: Yüzde 879

Küçükçekmece: Yüzde 861

Eyüpsultan: Yüzde 804

Raporun ana hatları şöyle:

"Asgari ücretteki artışı kira fiyatlarındaki artışla karşılaştırırsak asgari ücretteki artışın kira artışından çok daha az olduğu açıkça görülüyor. Hane bütçelerine, fiyatlara, kira seviyelerine ve belirli standartlara aşırı yük getiriyor.

Hanelerin aylık gelirlerinin yüzde 30'undan azını konuta harcaması, yaşadıkları konutun kendileri için uygun fiyatlı olduğunu gösteriyor.

TÜİK'e göre, 2023 yılında ortalama hane gelirlerinde yaklaşık 13 bin TL'nin olduğu dikkate alındığında, yalnızca aylık geliri 100 bin TL'nin üzerinde olanlar, yani toplumun en yüksek gelire sahip yüzde 5'i konut kredisi alabiliyor.

Bu süre zarfında toplumun yüzde 95'i ipotek avantajlarından yoksundu ve ülke çapında kredili ev satışları tüm zamanların en düşük seviyesine geriledi ve bu da evleri bir cennetten çok finansal bir yatırım haline getirdi.

IPA'nın 3 Ağustos-1 Eylül 2023 tarihleri ​​arasında İstanbul'da yaşayan 317 kişiyle yaptığı araştırmaya göre katılımcıların yüzde 84,7'si binaların kentsel dönüşümünün gerekli olduğuna inanıyor. ``Kentsel dönüşümün gerekli olduğuna inanan katılımcıların yüzde 93,4'ü 30 yaşın üzerindeki binalarda yaşıyor.''