Hazine ve Maliye Bakanlığı'nın resmi verilerine göre, 2018 yılında kamu brüt borç yükünün 665 milyar lirası iç borçlardan, 505.1 milyar lirası ise dış borçlardan oluşuyordu. 2023'e gelindiğinde ise yaklaşık olarak 2.6 trilyon liralık borcun iç borçlardan, 2.4 trilyon liralık borcun ise dış borçlardan kaynaklandığı görülmektedir. Dış borçların artışında ise yeni borçlanmalardan çok kur artışlarının etkili olduğu gözlenmektedir. Aynı dönemde Merkez Bankası'nın brüt borcu da 426 milyar liradan 915 milyar liraya yükselmiştir.

Tahvil Borçları Artış Gösteriyor

Bu dönemde merkezi yönetimin iç borç yükü de 586 milyar lira seviyesinden 4 kat artarak 2.348 milyar lirayı aşmıştır. Benzer şekilde merkezi yönetimin dış borç stoku da 91 milyar dolardan 117 milyar dolara yükselmiştir. Ayrıca iç borçların faiz ve TL yapısının da bozulduğu görülmektedir.

Yeni sistemde, kamunun uluslararası kuruluşlardan sağladığı krediler yüzde 17 oranında artarak 22 milyar dolardan 25.8 milyar dolara çıkmışken, Hazine'nin tahvil yoluyla yaptığı dış borçlanmalar yüzde 32 artış göstererek 69.2 milyar dolardan 91.5 milyar dolara yükselmiştir. Kredi musluklarının kapanması sonucunda kredilerin dış borç stoku içindeki payı 5 yılda yüzde 24.1'den yüzde 22'ye gerilemiş, Hazine'nin tahvil borçlanmalarının payı ise yüzde 75.9'dan yüzde 78'e çıkmıştır.

Faiz Yükü ve Kamunun Ödeme Durumu

Merkezi yönetim, önümüzdeki mart ayında yapılacak seçimlere kadar olan dönemde 299 milyar TL faiz ödeyecektir. Önümüzdeki bir yılda ödenecek faiz miktarı ise 384.5 milyar lirayı bulacaktır. Ayrıca önümüzdeki bir yılda kamunun ödeyeceği iç borç anapara ve faiz tutarının ise 982 milyar lirayı aşacağı öngörülmektedir.

Kısa Vadeli Borçlar Artarken Uzun Vadeli Borçlar Azaldı

Kamu sektörü brüt borç stoku içinde kısa vadeli borçlar son 5 yılda yüzde 60 oranında artmışken, uzun vadeli borçlardaki artış yüzde 34.5 düzeyinde kalmıştır. Bu nedenle, kısa vadeli borçların toplam brüt borç yükü içindeki payı artmış, uzun vadeli borcun payı ise azalmıştır. Özel sektör ise bu dönemde dışarıdan borç bulamaması nedeniyle net borç ödeyici konumuna gelmiştir. Ayrıca, özel sektörün kısa vadeli borçları 66.4 milyar dolardan 88.3 milyar dolara yükselirken, uzun vadeli borçları 210.3 milyar dolardan 150 milyar dolara gerilemiştir. Bu durum, özel sektörün kısa vadeli borç bulma zorunluluğunu göstermektedir.