Hem SGK hem de TES! Gelecek yıldan itibaren yeni bir tamamlayıcı emeklilik sigortası sistemi hayata geçirilecek. Tüm detaylara haberimizden ulaşabilirsiniz.
TAMAMLAYICI EMEKLİLİK SİSTEMİ KURULUYOR
Bireysel Emeklilik Sistemi'nde çalışanlarının işverenleri tarafından BES'e üye olmalarını sağlayan otomatik katılım sistemi 2017 senesinde hayata geçmişti. Bundan dolayı bütün çalışanların maaşlarından %3 kesilip BES'e aktarılacak. Çalışanlar dilerlerse bu sistemde kalıp tasarruf edebilirler. İstemiyorsa sistemden uzaklaşabilir. Sözcü gazetesinde yayımlanan habere göre TES, emeklilikte kaybedilen geliri telafi etmek, çalışırken yaşam ölçütlerini korumak ek emeklilik gelirini sağlamak ve hane haklı tasarruflarını fazlalaştırmak amacıyla tasarlandı. TES, işçiler, işverenler ve hükümet tarafından, çalışanların kişisel hesaplarına yapılan nakit katkıların emeklilik fonlarına yatırıldığı ve bu fonların seçiminin ve tasarrufların fonlar arasındaki dağılımının yetkili makam tarafından yapıldığı bir ikincil emeklilik planı olarak planlanmaktadır. Bu konuyla ilgili daha önce yapılan sistem araştırmalarına göre kapsam dahilindeki tüm çalışanlar harmanlanmış TES'te olacak, sonrasında dileyen herkes isteğe bağlı TES'e geçebilecek. Bu kanunun yürürlüğe girmesiyle daha önceki dönemlerde kıdem tazminatı ödemiş olan tüm çalışanların hakları eşit şekilde korunacak. Karma TES'e geçiş, çalışanın bu tarihten önceki hizmet süresine ilişkin emeklilik hakkının güvence altına alınmasıyla gerçekleştirilir. Kıdem tazminatını hak ettiği şekilde emekli olan çalışanlar, önceki kıdem tazminatlarını almaya hak kazanacak ancak yeni plana aktarılmayacaklar. Kıdem tazminatı sisteminde brüt ücretin %8,33'ünü alan çalışan, harmanlanan TES'te %5,33'ü kıdem tazminatı ve %3'ü ise işveren payı olmak kaydıyla toplam %8,33 oranında hak sahibi oluyor. Bir çalışanın mevcut koşullar altında ayrılması durumunda, %8,33'lük kıdem haklarının tümü kaybedilecek, ancak %3'lük haklar Harmanlanmış TES bireysel fon hesaplarında kalacaktır. Çalışanın karma TES'e geçiş öncesinde kıdem tazminatı alma hakkı saklıdır ve kaybedilmeyecektir. Bireysel Fon Hesabı'nda biriken tutarlar, bazı istisnalar dışında her durumda çalışanın kazanılmış menfaatleridir. Aynı durum, çalışanın aynı işyerinde uzun süredir çalışıyor olması halinde kendi isteğiyle işyerinden ayrılması durumunda da geçerlidir. Çalışanın bildirimde bulunmaksızın işine son verilmesi veya istifa etmesi halinde, çalışanın şirkette son çalıştığı dönemden itibaren Bireysel Fon Hesabında biriken tutar değişmeyecektir.
Çalışma süresinin bir yılı aşması durumunda, çalışanın son çalışma süresi boyunca fonda biriken işveren ve devlet katkı paylarının %50'si Bireysel Fon Hesabı'nda, %50'si ise TES Sigorta Hesabı'nda korunuyor. İşten çıkarılan çalışanlar, iş veya hizmet sözleşmesinin ahlaki ve iyi niyet kurallarına uyulmaması durumunda yeniden görevlendirilmektedir. Varsa bu tutar, dava çözülene kadar çalışanın hesabında tutulacaktır. İş veya hizmet akdi bir yıldan az bir süre içinde feshedilen veya emekli olan çalışanların işveren katkı payları ve devlet katkı payları TES sigorta hesabına aktarılır ve bu tutarlar çalışanın hesabında tutulur. Karma TES'te %5,33 kıdem ve %3 işveren katkısı bulunurken, isteğe bağlı TES'te yüzde 4 işveren katkısı artı yüzde 1 devlet katkısı (asgari prim gelirine göre) bulunmaktadır. Bu program kapsamında çalışan katkısı, aylık kazancı asgari ücrete dayalı çalışanlar için %0,5, aylık kazancı asgari ücretin iki katından az ve asgari ücretin iki katından fazla olan çalışanlar için ise %1,5'tir. Çalışanlar için bu oran %2,5 olarak belirlendi. Çalışanın talebi üzerine çalışan katkı payları, katkı payına bağlı aylık kazançların %6'sına kadar artırılmaktadır. Kişisel hesaplara devlet katkıları nakit olarak ödenir. Ödemeler işçi, işveren ve işçi katkı paylarının sisteme yatırıldığı ayı takip eden ayın sonuna kadar yapılır. Tasarruflar emeklilik fonları aracılığıyla değerlendirilmektedir. Fon seçimi çalışanların kendileri tarafından yapılmakta ve fiili gelir buna göre oluşturulmaktadır. Emeklilik fonlarının prim taleplerini güvence altına alması gerekiyor. Ayrıca ahlaka aykırı, iyi niyete aykırı veya benzeri sebeplerle işine son verilen veya işine bir yıldan az devam eden çalışanların TES sigorta hesabına aktarılan tutarları sigorta amaçlı kullanılacaktır. Bir çalışanın bir yıldan daha kısa süre içinde şirketten ayrılması durumunda kişisel fon hesabında yalnızca çalışanın katkı payları kalır. İş ilişkisinin bir yıldan fazla süre ile sona ermesi halinde, bireysel fon hesabına ödenen primler zararsız olarak hesapta kalacak ve fondan çıkışa devam edecektir. Emeklilik koşullarınıza bağlı olarak kısmi emeklilik veya emeklilik yaşında alabilirsiniz. Başvuru yapan kişilere, başvuru anında bireysel emeklilik hesaplarında bulunan birikimin %10'unun yanı sıra evlilik, işsizlik, yeni bir eve taşınma, ciddi hastalık gibi nedenlerle birden fazla yardım da verilmektedir. Kısmi para çekme durumunda, her durumda tutarın tamamı ödenebilir ancak kısmi para çekme oranının %20'sinden fazla olamaz. Emeklilik süresinin sonunda çalışanın ölmesi veya malul kalması durumunda plandan tamamen çekilme söz konusu olur. Buna emeklilik veya tatil hakları dahil değildir. Çalışan sistemden ayrıldığında ilişkili olduğu aylık dönem sonu itibarıyla sistemden çıkarılır. Çalışan bir gün çalışsa bile kişisel fon hesabı hakkına sahiptir. İşveren tarafından işine son verilmesi halinde TES katkısı bir günlük çalışma karşılığında hesabında kalacaktır. Emekli olduğunuzda hesabınıza yatırılan tutarın yüzde 25'ine kadar toplu ödeme alabilirsiniz. Kişisel fon hesabının bakiyesi aylık olarak ödenir. Tamamlayıcı emeklililk yaşı 60'tır, ancak emeklilik için bir son tarih yoktur. Çalışanlar adına ödenen katkı payları bireysel fon hesabına dahil edildiğinden her çalışan, emeklilik yaşına geldiğinde kendi hesabındaki birikimleri almaya hak kazanmaktadır. Bu, beş yıl çalışmış veya 30 yıl çalışmış herkese 60 yaşına geldiğinde kişisel fon hesabı birikimlerinin bir parçası olarak ödeme yapılacağı anlamına geliyor.