14 Temmuz 2023 tarihi itibariyle dolar kuru bankalarda 26,8774 TL, euro 30,1689 TL ve sterlin ise 35,1995 TL seviyelerinde işlem görmektedir. Aynı zamanda gram altın bankalarda 1.691 TL civarında işlem görmektedir.
Bu rakamlar, Türkiye'nin dış borç yükünü ve cari açığını daha da artırmakta ve enflasyonu tetikleyerek vatandaşların alım gücünü düşürmektedir.
Döviz Kurlarındaki Yükselişin Sebepleri
Döviz kurlarındaki bu yükselişin nedenleri arasında çeşitli faktörler bulunmaktadır. Merkez Bankası'nın yeni başkanı Gaye Hanım'ın politikaları da ekonomist Murat Muratoğlu'nun yazısında ele alınmıştır.
Muratoğlu, Gaye Hanım'ın "döviz kurunu baskılamak için döviz satışı yapılmayacak ve öncelik enflasyonda olacak" açıklamasını eleştirmektedir. Bu açıklamanın inandırıcı olmadığını savunmaktadır.
Muratoğlu'na göre, Merkez Bankası'nın zaten ekside olan rezervlerle döviz satışı yapması mümkün değildir. Ayrıca dış ticaret kaynaklı açığı finanse etmek için de dövize ihtiyaç vardır.
Aynı zamanda Muratoğlu, Merkez Bankası Para Kurulu'nda bulunan beş kişiden dördünün aylar boyunca tam tersi politikalar izlediğini vurgulamaktadır. "Nebati'nin epistemolojik kopuşu işe yaramadı" diyen Muratoğlu, "Eksi rezerv ile olmayan parayı sattılar. Özel bir kurumda çalışsalar dolandırıcı diye o anda tutuklanırlardı. Seçimlere kadar günü kurtardılar, memleketi batırdılar. Maşallahları var" şeklinde ifadelerde bulunmaktadır.
Gaye Hanım'ın Politikaları ve Yabancılara Güven Vermek
Muratoğlu, Gaye Hanım'ın koltuğa oturmasının amacının yabancılara güven vermeye çalışmak olduğunu da iddia etmektedir. Ancak bunun da işe yaramadığını belirtmektedir. "Dün kamu bankaları yaklaşık bir milyar dolar sattılar" diyen Muratoğlu, bunun piyasaya müdahale etmekten farklı olmadığını ifade etmektedir.
Ayrıca Muratoğlu, Gaye Hanım'ın o koltuklardan kalkmamak için diğer dört emir kulusuna ne kadar güvendiğini de merak etmektedir. "Bu rezerv nasıl bu kadar çok eksiye girdi?" diye soran Muratoğlu, "Dolar yükselmesin diye kendine ait olmayan rezerv stokuna girip piyasaya müdahaleye devam ettiklerini, sonra da ülke ekonomisini kilitlediklerini anlatırken yüzleri kızarmış mıdır o dört kişinin?" şeklinde sorular sormaktadır.
Türkiye Ekonomisi ve İtibar Sorunu
Muratoğlu, Türkiye ekonomisinin kredi derecelendirme kurumları tarafından "yatırım yapmayın" şeklinde uyarıldığını hatırlatmaktadır. "Dünyada itibarımız felaket" diyen Muratoğlu, "O para nereden gelecek? Körfez yollarsa bayram edilecek" şeklinde ifade etmektedir.
Aynı zamanda Muratoğlu, faizlerin hızla yükseltilmesi gerektiğini savunmaktadır. Ancak bunun bankaların sermayelerini eriteceğini ve özel sektörün kredi bulmasını zorlaştıracağını da eklemektedir.
Son olarak Muratoğlu, Türkiye ekonomisinin tüketim ve ithalata dayalı bir büyüme modeline sırtını dayadığını ve bu durumun sürdürülebilir olmadığını ifade etmektedir. "Bu denklemden nasıl çıkılır? İşi çok zor... Bakalım Gaye Hanım ne kadar dayanabilir?" diyerek yazısını sonlandırmaktadır.