2023 yılı itibarıyla Türkiye’de gerçekleşen gayrimenkul satış adedi 2 milyon 949 bin 437 olarak kayıtlara geçti. Altın Emlak’ın Genel Müdürü Mustafa Hakan Özelmacıklı, eğer gayrimenkul satışları ticari gelir olarak sayılmıyorsa, bu durumda elde edilen değer artışının vergilendirme esaslarına tabi tutulduğunu belirtti. Özelmacıklı’ya göre, mülk edinildikten sonraki ilk 5 yıl içinde satış yoluyla elde edilen karlar, değer artışı geliri olarak ele alınıyor.
Özelmacıklı’ya göre, gayrimenkulün elden çıkarılması; satılması, bir ücret karşılığında başkasına aktarılması, takas edilmesi, kamulaştırılması ya da şirket sermayesi olarak eklenmesi gibi işlemleri kapsar. 2023 yılı için gayrimenkul satışından kaynaklanan değer artışı gelirinin 55 bin TL’lik kısmı gelir vergisi muafiyeti taşımaktadır. Bu muafiyet limitini aşan net değer artışı kazancı, 1 Nisan 2024’e dek verilecek yıllık gelir vergisi beyannamesi aracılığıyla bildirilmelidir.
Özelmacıklı’nın belirttiğine göre, hesaplanması gereken gelir vergisinin ilk ödeme dilimi, damga vergisi dahil 1 Nisan 2024’e kadar, ikinci dilimi ise 31 Temmuz 2024’e kadar yatırılmalıdır. Ayrıca, değer artış kazancı vergisinin hesaplanması ve ilgili beyannamelerin doldurulması sürecinde, Gelir İdaresi Başkanlığı’nın internet sitesinde yer alan Hazır Beyan sistemi faydalı bir araçtır. Değer artış kazancı vergisinde, satıştan elde edilen tutardan, gayrimenkulün maliyeti, satışla ilgili masraflar ve ödenen vergiler düşüldükten sonra kalan miktarın vergilendirilmesi gerekmektedir. Gayrimenkulün edinme bedeli, satış yapılan ay dışında, Türkiye İstatistik Kurumu’nun belirlediği Yurt İçi Üretici Fiyat Endeksi’nin (Yİ-ÜFE) artış oranı dikkate alınarak endekslenir. Bu endeksleme için, artış oranının en az %10 olması şarttır.
Özelmacıklı, karşılıksız olarak elde edilen gayrimenkullerin satışından elde edilen gelirin vergi dışı bırakıldığını ifade etti. Miras yoluyla elde edilen veya sahibinin kendisi tarafından yapılan ya da kat karşılığı elde edilen gayrimenkullerin satışı bu duruma örnek teşkil ediyor. Ayrıca, tapu kaydından önce beş yıl süreyle kullanılan gayrimenkuller de vergilendirme dışında tutuluyor. Toplu Konut İdaresi veya kooperatifler aracılığıyla tahsis edilen gayrimenkullerde ise tahsis belgesi ve faturalar gibi evraklar kullanım başlangıcı olarak kabul ediliyor.